D.El.Ed 3rd Semester | Mathematics notes in Assamese
গণিত শিক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত স্কেম্পৰ তত্ব Skemp theory
আৰম্ভণি: Skemp theory
ৰিচাৰ্ড স্কেম্প আছিল ইংলেণ্ডৰ এগৰাকী গণিতজ্ঞ । পিছলৈ তেওঁ মনোবিজ্ঞান অধ্যয়ন কৰিছিল । গণিত শিক্ষণৰ লগত মনোবিজ্ঞানক সংযুক্ত কৰি তেওঁ গণিত শিক্ষণ প্ৰক্ৰিয়া অতি সুন্দৰ ভাবে বৰ্ণনা কৰিছিল । তেওঁ যুক্তি দৰ্শাইছিল যে শিক্ষাৰ্থী সকলে নতুনকৈ শিকা ধাৰণাৰ সৈতে তেওঁলোকে ইতিমধ্যে জনা কথা বোৰ সংযোগ কৰিবলৈ পৰিমাতা নিৰ্মান কৰে । স্কেম্পৰ মতে, গণিতৰ ধাৰণা বোৰৰ এক বিস্তৃত শ্ৰেণী বিন্যাস থাকে , শিকাৰুৱে তেতিয়ালৈকে এক নিৰ্দিষ্ট ধাৰণা গঠন কৰিব নোৱাৰে যেতিয়ালৈকে আমি সহায়ক ধাৰণা বোৰ গঠন নকৰে । স্কেম্পে মতামত আগবঢ়াইছিল যে শিক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত আবেগে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে । Skemp theory
স্কেম্পে গণিত শিক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত মুলতঃ যান্ত্ৰিক শিক্ষণ আৰু সম্পৰ্কীয় শিক্ষণ সম্পৰ্কে আলোকপাত কৰিছে ।
গণিত শিক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত যান্ত্ৰিক শিক্ষণ আৰু সম্পৰ্কীয় শিক্ষণ সম্পৰ্কে আলোকপাত
ৰিচাৰ্ড স্কেম্পে যান্ত্ৰিক শিক্ষণ আৰু সম্পৰ্কীয় শিক্ষণ সম্পৰ্কে খুব সুন্দৰ মন্তব্য আগবঢ়াইছে । তেওঁৰ মতে, যান্ত্ৰিক শিক্ষাৰ এক নিৰ্দিষ্ট এলগৰিথম (Algorithm) থাকে বা নিয়ম থাকে , যিবোৰ শিক্ষাৰ্থীয়ে অতি কম সময়তে আয়ত্ব কৰি ল’ব পাৰে । যান্ত্ৰিক শিক্ষণে কম সময়ৰ বাবে দ্ৰুত ফলাফল দিয়ে ।
উদাহৰণস্বৰূপে – যান্ত্ৰিক শিক্ষণ প্ৰক্ৰিয়াত শিক্ষাৰ্থীক ১০ সংখ্যা টো শিকাবলৈ যাঁওতে কেৱল ১ আৰু ০ এই দুটা সংখ্যা লগ হৈ ১০ হয় বুলি শিকাব লাগিব বা শিক্ষাৰ্থী সকলে ১ আৰু ০ লগ হৈ ১০ হয় বুলি শিকিব ।
যান্ত্ৰিক শিক্ষণ প্ৰক্ৰিয়াত এক বৰ্ধিত সংখ্যক স্থিৰ পৰিকল্পনা থাকে য’ত শিক্ষাৰ্থীয়ে কেৱল নিৰ্দিষ্ট পৰিসৰৰ ভিতৰত ৰাখিহে শিকিব পাৰে ।
সম্পৰ্কীয় শিক্ষণ প্ৰক্ৰিয়া
সম্পৰ্কীয় শিক্ষণ হৈছে এক অধিক অৰ্থপূৰ্ণ শিক্ষণ প্ৰক্ৰিয়া য’ত শিক্ষাৰ্থীয়ে বহল পৰিসৰত গণিতত ইয়াৰ গাঁথনি আৰু সম্পৰ্ক বোৰ বুজিবলৈ সক্ষম হয় । সম্পৰ্কীয় শিক্ষণ প্ৰক্ৰিয়া দীৰ্ঘম্যাদী আৰু ইয়ে শিক্ষাৰ্থীক অভিৰোচিত কৰে ।
উদাহৰণস্বৰূপে , সম্পৰ্কীয় শিক্ষণ প্ৰক্ৰিয়াত ১০ সংখ্যা টোৰ কথা শিক্ষাৰ্থীক এনেদৰে শিকাব পাৰো যে এককৰ ঘৰত ০ শূণ্য আৰু দহকৰ ঘৰত ১ হ’লে আমি ১০ বুলি কঁও ।
স্কেম্পে সম্পৰ্কীয় শিক্ষা আৰু যান্ত্ৰিক শিক্ষা আন এক উদাহৰণৰ সহায়ত নিম্নোক্ত ধৰনে বৰ্ণনা কৰিছে –
স্কেম্পে প্ৰথম বাৰৰ বাবে এখন চহৰ ভ্ৰমন কৰাৰ কথা কল্পনা কৰিছে য’ত তেওঁ কিছুমান নিৰ্দিষ্ট স্থানলৈকেহে যাব, এই কাল্পনিক যাত্ৰাৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁ দুটা পদ্ধতি অনুকৰণ কৰিছে –
- এক নিৰ্দিষ্ট পথ যিয়ে তেওঁক নিৰ্দিষ্ট গন্তব্য স্থানলৈ লৈ যাব ।
- দ্বিতীয় টো হ’ল চহৰ খন নিজেই অন্বেষণ কৰি নিজৰ কৌশলেৰে এখন মানসিক মানচিত্ৰ গঠন কৰি গন্তব্য স্থানলৈ যোৱা । Skemp theory
এই ক্ষেত্ৰত তেওঁ মন্তব্য কৰিছিল যে – তেওঁ যদি প।ৰথম কৌশল টো ব্যৱহাৰ কৰে তেন্তে, কম সময়ত আৰু দক্ষতাৰে নিৰ্দিষ্ট স্থানত উপনীত হ’ব পাৰিব যদিও কিবা অলপ ভুল হ’লেও ৰাস্তা ভুল হৈ হেৰাই যোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকিব ।
আকৌ, দ্বিতীয়টো কৌশল য’ত, তেওঁ চহৰ খন নিজেই অন্বেষণ কৰি এখন মানসিক মানচিত্ৰ প্ৰস্তুত কৰি নিৰ্দিষ্ট স্থানত উপনীত হ’ব । এনে কৰিলে তেওৰ সময় অলপ বেছি লাগিব যদিও আন আন ৰাস্তা তথা ঠাই বোৰৰ কথাও শিকিব আৰু হেৰাই যোৱাৰ সম্ভাৱনা নাথাকিব ।
গতিকে , গণিত শিক্ষণৰ ক্ষেত্ৰতো সম্পৰ্কীয় শিক্ষণক হে অধিক গুৰুত্ব প্ৰদান কৰিব লাগে কিয়নো, সম্পৰ্কীয় শিক্ষণৰ জৰিয়তে শিক্ষাৰ্থীয়ে এক ধাৰণা মুলক গাঁথনি গঢ়ি তোলে আৰু প্ৰত্যেকেই নিজৰ স্কীমাৰ ভিতৰত যিকোনো আৰম্ভণি বিন্দুৰ পৰা যিকোনো সমাপ্তি বিন্দুলৈ যোৱাৰ বাবে সীমাহীন সংখ্যক পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰিব পাৰে ।
যান্ত্ৰিক শিক্ষণ আৰু সম্পৰ্কীয় শিক্ষণ প্ৰক্ৰিয়াৰ নীতি সমুহ
যান্ত্ৰিক শিক্ষণ
- সহজে শিকিব পাৰিব
- ফলাফল সহজে লাভ হয়
- সহজে শুদ্ধ উত্তৰ দিব পাৰি
- দীৰ্ঘম্যাদী নহয়
- সহজে পাহৰি যোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে
- পৰিসৰ ঠেক
সম্পৰ্কীয় শিক্ষণ
- ভৱিষ্যত শিকনৰ বাবে ফলপ্ৰসু
- মনত পেলাবলৈ সহজ
- পৰিসৰ বহল
- ধাৰণা স্থায়ী হয়
- শিক্ষণ প্ৰক্ৰিয়া দীৰ্ঘম্যাদী ।
সামৰণি –
স্কেম্পে গণিত শিক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত যান্ত্ৰিক শিক্ষণ আৰু সম্পৰ্কীয় শিক্ষণৰ জৰিয়তে শিকাৰুৰ গণিত শিক্ষণ প্ৰক্ৰিয়াক বৰ্ণনা কৰিছে , তেওঁৰ মতে সম্পৰ্কীয় শিক্ষণৰ জৰিয়তে শিকাৰুৰ ধাৰণা স্থায়ী হয়। Skemp theory